Rok naparstnicy

– Jest wojna z Czechosłowacją! – powiedział ktoś do grupki czekającej na uruchomienie młockarni.

Nie pamiętam, żeby ta przed chwilą zasłyszana w radiu wiadomość zrobiła na nas jakieś wrażenie i czy ktoś o tym rozmawiał. Był rześki pogodny ranek upalnego lata i wynajęta na jeden dzień maszyna zaraz miała ruszać. Schodziła się paroosobowa załoga, uzupełniająca na zasadzie wzajemnej wymiany część rodzinną wujka Władka.

Tego dnia pierwszy raz (a chyba i ostatni) stałem na najtrudniejszym stanowisku za młockarnią przy odbiorze wymłóconej słomy, która przeszła przez całą drogę wewnątrz ogromnej i złożonej maszyny. Zbierało się jak największe naręcze słomy, odnosiło na bok, kręciło szybko podwójne powrósło, związywało duży snop, dużo większy niż przed omłotem, i oddawało do wrzucenia na stertę, którą z kolei ktoś doświadczony układał obok stodoły. Możliwe że te podwójne powrósła kręcili na zapas inni, bo to zupełnie co innego niż wiązanie skoszonego zboża „na promień”, czyli garstką słomy z kłosami.

Przedtem jako nastolatek podawałem widłami snopki z sąsieka na górną platformę młockarni, gdzie za ladą stała doświadczona kobieta, rozcinała nożem powrósło,  i  dawkowała rozpuszczony snopek wsuwając garściami do szpary gdzie słomę porywał wirujący metalowy bęben. Nie można było wrzucać całego snopka, i każda grubsza garść zboża powodowała, że wał młockarni się dławił, a czasem aż zatrzymywał, co powodowało spadnięcie pasa transmisyjnego gdyż lokomobila cały czas pracowała.

Jeszcze wcześniej jako dziecko podawałem snopki z głębi sąsieka temu, kto je przerzucał na młockarnię. A jeszcze wcześniej chodziłem po podwórzu podziwiając pracującą hałaśliwie lokomobilę, albo zaglądałem za stodołę, gdzie w gęstej chmurze uwijali się dorośli odbierający wymłóconą słomę, którą z wyciem i głośnym klekotem ruchomych części wypluwała paszcza młockarni, z impetem wyrzucająca im w twarz drobne plewy i gęsty kurz. Nie mogłem sobie wyobrazić, jak ci ludzie potrafią godzinami pracować i nie oślepnąć ani się nie udusić w takim pyle, i nie ogłuchnąć od łoskotu.

A dziś moje jedyne omłoty to ręczne rozcieranie koszyczków kwiatowych nasion, jak ostatnio naparstnicy. Właśnie te omłoty zakończyłem i teraz obmyślam, gdzie plon rozsiać, bo te miejsca, gdzie naparstnice rosły, są już usiane drobniutkimi roślinkami – nie wszystkie nasionka zdążyłem zebrać zanim się same nie wysiały.

W czterech flaszeczkach po lekarstwach mam cztery odmiany: białą, bladoróżową, klasyczną purpurową i ciemnopurpurową. Dwie pierwsze mają nieco jaśniejsze nasionka, pozostałe trochę ciemniejsze.

Kiedy dwa lata temu zebrałem cały plon z kilku naparstnic, już wtedy musiałem oddzielić zwykłe od niezwykłych, białych. Te ostatnie dała jedna wyjątkowa roślina, o której przeczytałem, że jej właściwie nie ma, że wyhodował ją jakiś Anglik w XVIII wieku. Tymczasem ona się pojawia wśród każdej większej liczby nasion.

Z nadmierną troską je wtedy przetrzymałem przez zimę i wczesną wiosną 2012 wysiałem do dużej skrzynki (białe) oraz do malutkich ogrodniczych doniczek (pozostałe), i chyba nadopiekuńczo się nosiłem z przesadzaniem, dosypywaniem ziemi (mają tendencję do wyłażenia z gruntu i wiszenia na małym korzonku całkiem na wierzchu). Ale być może gdybym zostawił je w 2011 roku swojemu losowi, to by maleństwa nie przetrwały ciężkiej zimy jak wszystkie roczne rośliny, co spowodowało że rok 2012 był rokiem bez naparstnic. A rok 2013 jest, ho ho.

Tym razem będę jednak nieczuły: niech sobie samosiejki radzą same, już wiem że w tej liczbie i przy tej żywotności nie zginą, a pozyskane nasionka rozsieję gdzie indziej. Gdzie? To moja tajemnica.

A teraz podziwiajcie. I współczujcie moim mękom wybierania tej garstki zdjęć z kilkuset dobrych. To będzie i tak tylko seria ogólnych widoków całej plantacji i zwykłej naparstnicy jasnopurpurowej. Prezentacje zbliżeń trzech nowych kolorów: białego, bladoróżowego i ciemnopurpurowego zostawiam na później.

Aha. Naparstnica sama się pojawiła w moim ogrodzie, po prostu wiosną 2010 roku nie wyrwałem wielkiej zielonej rozety, czekając z ciekawością co z niej może wyrosnąć.

Tekst 20 sierpnia 2013, zdjęcia czerwiec-sierpień 2013

© A. Dąbrówka

Reklama